Het levensverhaal van Bart Munniks de Jongh Luchsinger (60) gaat over vriendschap. Over oude en over nieuwe vrienden. Over valse, onechte en gevaarlijke vrienden. Maar ook over ware vrienden en vrienden voor het leven. Dit jaar is hij 26 jaar nuchter, maar dat vindt hij zeker geen garantie. ‘Uiteindelijk ben ik wél op mijn echte pad terecht gekomen.’
Dit interview verscheen in april 2013 in Lef Magazine. Lees in ons jubileumnummer in oktober hoe het nu met Bart gaat.
‘Ik ben in 1952 in Den Haag geboren als vierde en laatste kind in het gezin. Ik ben van de tweede generatie oorlogsslachtoffers; mijn ouders zaten allebei in het Jappenkamp. Ze woonden in Indonesië; mijn ene opa zat in de tabaksplanten en de andere zat bij de KNIL. Pa en ma zijn in 1949 totaal berooid met de boot naar Nederland toegekomen. Ik was niet gepland; mijn moeder was emotioneel niet in staat om nog een kind op de wereld te zetten. Dat gegeven liep als een rode draad door mijn leven. Ik was een druk kind en kon me niet concentreren. Nu is de diagnose gesteld dat ik ADHD heb; ik kreeg van mijn moeder Valeriaan. Daar werd ik suf van. Mijn hele jeugd bestond uit verhuizen. Vader werkte bij de NATO en om de twee à drie jaar verhuisden we daarom met het hele gezin, we woonden zelfs even in Frankrijk. Ook dat drukte zijn stempel, want we bleven nergens lang genoeg om echt wortel te schieten. Iedere twee jaar moest ik weer naar een andere school en proberen om nieuwe vrienden te vinden. Ik had nooit een vast thuis. Desondanks heb ik een heerlijke jeugd gehad. Mijn moeder was een ontzettend lieve vrouw ondanks haar tekortkomingen. Ze deed gruwelijk haar best.
Goede vriend
Toen ik veertien was verhuisden we naar Wassenaar en ging ik naar de middelbare school. Daar begon mijn leven. Ik voelde me als Tarzan in New York. Ik ging spelen in een band en had volop vrienden. Het enige verschil tussen mijn vrienden en mij was dat zij geld als water hadden en wij thuis niet. Op een avond hadden we met de band een groot optreden. Ik was bloednerveus. Die avond dronk ik mijn eerste biertje. Nou, ik kan je vertellen, die kwam binnen als een goede vriend. Ik was niet zenuwachtig meer en kon de hele wereld aan. Het optreden liep als een trein. Ik had diezelfde avond ook nog seks met een ouder meisje, dus mijn ‘vriend’ deed zijn werk goed. Die goede ‘vriend’ nam van alles mee: zelfvertrouwen, sterke drank en drugs, heel veel drugs. Drank was de binnenkomer, maar de drugs waren echt mijn ding. Daarna heb ik jarenlang alleen maar gefunctioneerd onder invloed van drugs. Ik heb mijn diploma van de middelbare school nog wel gehaald - ook al ben ik daarvoor een jaar naar een internaat geweest - want dat moest ik van mijn ouders verplicht halen.
In een opwelling vertrokken
Na school werkte ik werkelijk in alle sectoren. Ik was reisleider in Parijs, privéchauffeur, vertegenwoordiger in vitrage , ik heb een eigen bedrijf gehad en veel in de horeca gewerkt. Al die tijd ging ik door met gebruiken; ik heb heel lang mijn gebruik kunnen verbloemen. Op mijn achttiende ben ik getrouwd. Ik werkte in een kroeg in Den Haag en zij in een kroeg verderop. Op een avond kwam ze na sluitingstijd met een blauw oog naar me toe. Haar vriendje had haar geslagen. In een boze opwelling pakten we allebei onze rugzak en vertrokken. Via Biarritz in Frankrijk naar Wantage in het zuiden van Engeland. Daar zijn we getrouwd, dat leek ons wel leuk op dat moment. Zij was een paar jaar jonger dan ik. Terug in Nederland ging ik weer werken en kochten we een huis. Dat is een aantal jaren goed gegaan totdat het me begon te benauwen. Toen ik 25 was raakte ik op één dag mijn huwelijk, mijn baan en mijn huis. Ik ging een tijdje bij mijn zus wonen totdat ik directeur van een uitgeverij in popposters kon worden.
‘Ik heb alles gebruikt behalve heroïne. Dat durfde ik niet, want daar kon je verslaafd aan raken’
Een grote puinhoop
De secretaresse die ik daar had werd mijn tweede vrouw en de moeder van mijn dochter. Samen met haar werd ik eigenaar van een discotheek. Dat ging al heel snel mis omdat ik meer geld uitgaf aan drugs dan dat er binnenkwam. Ik gebruikte alles: hasj, cocaïne, LSD en sterke drank. Het liefst alles door elkaar. Ik werd daar heel slordig van en zo runde ik ook de zaak. Ik was slordig met de administratie en ging slordig om met het personeel. Toen ik merkte dat het echt uit de hand begon te lopen, heb ik de zaak gauw verkocht. Mijn volgende carrière was die van dealer annex smokkelaar. En dat deed ik in het groot. Ik organiseerde grote transporten met hasj vanuit Marokko. Ondertussen was de crackpijp mijn goede vriend en favoriete drug geworden. Op een bepaald moment pufte ik dertien gram cocaïne per dag weg. Mijn leven was een en al seks, drugs en rock ‘n roll. Dat kon ik makkelijk betalen, want ik leefde van het dealen. Mijn leven werd één grote puinhoop. Ik heb werkelijk alles gebruikt, alles behalve heroïne. Dat durfde ik niet, want daar kon je verslaafd aan raken. Dat is natuurlijk waanzin ten top. Mijn vrouw ging bij me weg en natuurlijk nam ze mijn dochter mee.
Oude vriend
Op mijn 34e ben ik gestopt, ik was er helemaal klaar mee. Ik dacht dat ik een burn-out had en was gestopt met werken. Ik kon niet meer. Ik ben puur op wilskracht afgekickt. Dat heb ik tien jaar volgehouden en dat waren de tien ongelukkigste jaren van mijn leven. Ik had alleen nog maar een caravan, een hondje en een motor. Ik voelde me ellendig, doodongelukkig en eenzaam. Ik stootte alle mensen van me af, inclusief mijn prachtige familie. Eigenlijk was ik continu bezig om weer te gaan gebruiken. Die tien jaar hebben me alles gekost. Wist ik veel dat je zoiets helemaal niet alleen kunt! Die misère was op zijn hoogtepunt toen ik op een terrasje zat en daar een oude kennis ontmoette, laten we hem Mick noemen. Ik was eigenlijk mijn terugval aan het voorbereiden toen deze Mick vroeg of hij even bij me mocht komen zitten. Mick vertelde me dat hij alcoholist was en in het 12 stappen programma zat. In eerste instantie werd ik verschrikkelijk kwaad op hem. Ik was toch niet verslaafd! Toch raakten we in gesprek en na afloop vroeg Mick of hij een keer bij me langs mocht komen in mijn caravan. Tijdens die eerste gesprekken heeft Mick bij mij een deur open getrapt. Ik schaamde me voor mijn caravan in het bos, maar Mick oordeelde en veroordeelde me niet.
Niet veranderd
Hij liet een blauw boekje bij mij achter met de vraag of ik dat eens wilde lezen. Dat AA boek heeft twee dagen liggen branden op tafel. Daarna sloeg ik het open en het eerste woord dat ik las was ‘God’. Ik klapte het weer dicht en weer bleef het daar liggen. Ik was er zo bang van. Ik wist dat als ik het oppakte ik mijn leven moest gaan veranderen. Ik was namelijk wel gestopt met de drugs, maar ik was helemaal niet veranderd. Ik loog, bedroog en manipuleerde nog steeds als de beste. Door dat besef en door Mick kon ik eindelijk aan mijn stap 1 beginnen. Binnen een jaar was ik om en was ik een echte 12 stapper geworden. Vanaf die tijd ging het beter met me; de deur ging open. Ik ontmoette mijn huidige vrouw Kick en ging als presentator en DJ bij verschillende radiostations werken. Het mooiste programma dat ik heb mogen doen was bij Talk Radio. Ik deed daar het nachtprogramma. Het heette Nachtvlucht 1395 AM. Het duurde van één tot zes uur ’s morgens. Geen reclame, geen muziek, geen nieuws, alleen maar mensen die belden. Het was echte Talk Radio, heerlijk vond ik dat.
Huilen van geluk
In 2004 - ik was toen al achttien jaar nuchter - was ik naar radio 1 aan het luisteren toen ik een interview hoorde met ene Don Schothorst. Hij vertelde tijdens dat vraaggesprek dat hij een verslavingskliniek wilde beginnen. Een privékliniek volgens het 12 stappen Minnesota Model. Hij zei ook dat hij op zoek was naar ervaringsdeskundigen omdat hij daarmee wilde gaan werken. Ik schrok van dat interview. Ik dacht: die man die moet mij hebben. Ik moest al mijn moed bij elkaar rapen om deze Don te bellen, maar ik heb het toch gedaan en een afspraak gemaakt. Tijdens dat gesprek voelde ik me voor het eerst thuis; alles viel op zijn plaats. Deze man geloofde meer in mij dan ik in mijzelf. Ik huilde van geluk. Ik heb van hem alle kansen gekregen. Ik volgde workshops en cursussen en mocht naar klinieken in Zuid Afrika om te kijken hoe ze het daar deden. Daarna kon ik er als counselor beginnen. Mijn grote droom was uitgekomen. Ik voelde me er als de spreekwoordelijke vis in het water. De verantwoording naar de patiënten en collega’s toe deed me ook goed. Ik had een levensvervulling gevonden waar ik goed in was en was eindelijk op mijn pad terecht gekomen.
Vriendin en muze
Inmiddels ben ik alweer twintig jaar samen met Kick, mijn vrouw. Samen met de 12 stappen heeft zij mijn leven gered. Kick is een hele bijzondere vrouw. Kick is de moeder van de roedel. Wat zeg ik: voor heel de omgeving. Ze heeft al sinds haar elfde reuma en is 46 keer geopereerd. Deze ziekte sloopt haar lichaam, maar zeker niet haar geest. Deze vrouw heeft zoveel innerlijke kracht en is daarnaast ongelofelijk erudiet. Kick is mijn muze. Een zieke vrouw, die niet ziek is. Een echt vrijheidsdier ook. Ze staat op een gezonde manier altijd voor iedereen klaar. We hebben allebei een dochter en samen vier schitterende kleinkinderen. Mijn eigen dochter heb ik door mijn verslaving vijftien jaar lang niet of nauwelijks gezien. Kick heeft er een groot aandeel in gehad dat mijn dochter en ik nu een harstikke goed band hebben. Ze is nu 29 en moeder van drie kinderen. Mijn dochter heeft veel schade opgelopen door mijn verleden; dat vind ik verschrikkelijk. Ze heeft in haar toen prille leven de hele waanzin van het drugsgebruik meegemaakt. Ik heb altijd heel veel van haar gehouden, maar de drugs waren altijd net iets belangrijker. Ze kan zich van de jaren voor haar zevende niets herinneren. Het gaat nu gelukkig goed met haar.
Openbaring
Toen ik zeven jaar bij SolutionS had gewerkt vond ik het tijd om verder te gaan kijken. Ik kreeg de kans om de zaken die ik daar geleerd had toe te gaan passen in een verslavingskliniek voor jongeren. Ik verkaste toen naar Yes We Can Clinics in de Ardennen. Kick bleef hier en ik ben daar gaan wonen. Ik kwam er al gauw achter dat het 12 stappen programma ook voor jongeren werkt. Dat was voor mij een openbaring. Die jongeren werken nóg harder met elkaar, zijn nóg eerlijker en verkopen nóg minder shit dan volwassenen. Ze spreken elkaar ook nog directer aan. Empathie is iets dat ze nog moeten leren. Ze omarmen heel snel het programma. Die jongeren hebben zoveel boosheid in zich. Ze ervaren alles wat hun ouders thuis tegen ze zeggen als een aanval. Ze komen door hun gebruik en gedrag in een neerwaartse spiraal en zijn volkomen stuurloos geworden. Ze zijn net zoals de volwassen verslaafden totaal machteloos. Ze komen hier binnen met hun hoofd vol geheimen. Vaak hebben ze jarenlang gelogen om maar niet door de mand te vallen. Hun hoofd is net een bol wol. Als je ze naar een psycholoog stuurt, zou die deze bol wol draadje voor draadje ontwarren. Wij zeggen: weg met die bol wol. Laat maar zien wie je bent. En dat lukt. Ik heb nog nooit zoveel eerlijkheid, openheid en bereidwilligheid gezien als bij deze jongeren.
‘Ik vind het heerlijk om met jeugdige verslaafden bezig te zijn. Ik respecteer ze en dat voelen ze’
Amateur ouder
Nu werk ik drie dagen per week nog in de Ardennen en twee dagen doe ik het familieprogramma van de kliniek. De ouders hebben net zoveel hulp nodig als hun kinderen. Zij zijn zo bang dat het fout gaat. Ze willen hun kind redden, maar eigenlijk moeten ze zichzelf redden. Ik zeg altijd: ieder kind is professioneel kind; elke ouder is amateur ouder. De omgeving van een verslaafde is zo belangrijk; daar valt of staat alles mee. Wij noemen de kinderen van het begin van de opname af aan fellows. Zodat ze vanaf de start weten dat ze ergens bij horen en dat ze altijd en overal bij de fellowship terecht kunnen. En het werkt. Kinderen zijn eerlijker dan volwassenen, ze manipuleren ook minder. Dat kunnen ze gelukkig nog niet zo goed. Daarom vallen ze ook eerder door de mand met hun gedrag. Ze zijn doorzichtiger. Ik merk dat ik nu nog meer bevlogen ben dan toen ik net begon als counselor. Ik sta nu ook nóg beter in mijn eigen proces en programma. Dat komt door de verantwoordelijkheid die ik voel naar de jongeren en hun ouders. Ik vind het ook nog steeds heerlijk om met die jeugd bezig te zijn. Ik respecteer ze en dat voelen ze.
Tools for Change
Sinds afgelopen februari ben ik mijn eigen coaching en counseling bureau gestart. Ik heb het Tools for Change genoemd, ik vond dat een hele toepasselijke naam. Het is een particuliere praktijk en de consulten zullen voornamelijk over verslaving gaan. Daar ligt toch mijn jarenlange ervaring en expertise. Ik geef niet de voorkeur aan eeuwigdurende therapieën. Ik doe liever vier vervolgsessies dan tien. Kortdurende interventies van anderhalf uur, voor mensen met problematiek dat weer even op de rails gezet moet worden. Ook mensen met codependency kunnen prima bij mij terecht, een vader bijvoorbeeld die zich anders op zijn kind wil gaan richten. Verwacht van mij geen ellenlange sessies Ik blijf iemand die recht voor z’n raap is, een no-nonsens man die het van de praktijk moet hebben. Begin februari had ik mijn eerste cliënt, een jong meisje dat in de kliniek was geweest. Zij had even een mentale 12 stappen opfrisser nodig.
Ik ben nu zestig en sta midden in het leven. Ik heb het idee dat alle goede dingen nu samenkomen. Mijn relatie met Kick is prima. We hebben twee schitterende dochters en vier prachtige kleinkinderen. We hebben gelukkig met allemaal een goed en gezond contact. Ik heb een mooie baan en ben onlangs met mijn eigen praktijk begonnen. Dit jaar ben ik 26 jaar clean en sober. Maar 26 jaar nuchter zijn, is geen garantie. Zelf vorig jaar nog kreeg ik een dijk van een craving. Ik heb er meteen naar gehandeld en het was dan ook heel snel weer over. Ik ben dus wél zekerder van mezelf geworden.’
LEES MEER...