Fractievoorzitter Sven de Langen van het CDA in Rotterdam kaartte de situatie onlangs aan bij de landelijke politiek nadat hij een filiaal van Gamestate bezocht in Rotterdam. ‘Met een arcadehal is in principe niets mis. Ik vond het vroeger ook leuk om te flipperen om de hoogste score. Het ging om de eer. Maar het play and win-concept dat Gamestate neerzet, is compleet anders. Op verschillende machines kunnen tickets worden gewonnen voor prijzen als speelgoed en elektronica, waaronder PlayStations. Kinderen lopen er rond met hele slierten tickets om hun nek. Heb je er maar een paar, dan voel je je een loser. Het geeft een enorme (ongezonde) prikkel, waar kinderen en jongeren niet tegen bestand zijn. Alles draait om winnen, winnen, winnen. Daar moet je voorzichtig mee zijn.’

Kinderpartijtje
Sinds 2013 stampt het Limburgse bedrijf Alrecrea een keten van arcadehallen uit de grond onder de naam Gamestate. Inmiddels zijn er filialen in Kerkrade, Rotterdam en Utrecht en later dit jaar is ook Den Haag aan de beurt. Het CDA en verslavingsdeskundigen maken zich grote zorgen om deze ontwikkeling. In de arcadehallen kunnen kinderen vanaf twaalf jaar zonder begeleiding en onder twaalf jaar met begeleiding op een groot aantal spelapparaten, variërend van ouderwetse flipperkasten en grijpkasten tot het Rad van Fortuin-achtige Ticketmonster en de ‘muntenschraper’, spelen. Volgens Gamestate zijn de filialen een prima idee voor een kinderpartijtje. Deskundigen zijn het daar niet mee eens.

Geen eerlijke kans
CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg gaat demissionair minister Dijkhoff (Justitie, VVD) vragen paal en perk te stellen aan de game centers. ‘Op dit moment vallen ze buiten iedere vorm van toezicht’, zegt De Langen. ‘Er wordt niet aan gokpreventie gedaan en iedereen kan zomaar naar binnen. Daarnaast vind ik dat er misbruik wordt gemaakt van kinderen en jongeren. Ze worden lekker gemaakt met allerlei prijzen, maar maken geen eerlijke kans. Soms moeten ze wel vijfduizend euro in een apparaat stoppen om genoeg tickets te verzamelen voor een bepaalde prijs.’ Senior-onderzoeker gamen, gokken en mediawijsheid Tony van Rooij van het Trimbos-instituut denkt dat het meevalt met de risico’s. ‘Van wat ik er tot nu toe van gezien heb, biedt Gamestate vooral vaardigheidsspelen zoals Pacman en Airhockey, waar, net als op de kermis, een klein prijsje mee gewonnen kan worden. Als bepaalde spellen inderdaad een kansspelelement bevatten en de mogelijkheid om grote prijzen te winnen, is het niet zo’n goed idee om die aan kinderen aan te bieden. Het gevaar is dat je hiermee het kind traint in kansspelgedrag. De drempel om later naar een casino te gaan en om (meer) te gaan gokken wordt dan lager. Daar wil je kinderen niet aan blootstellen.’

Preventieve maatregelen
Maatregelen zijn zeer gewenst, bepleit CDA’er De Langen. ‘Spellen waarbij kinderen inwisselbare tickets kunnen winnen, vind ik weldegelijk kansspelen. In die zin zouden deze game centers dus, net als Holland Casino en automatenhallen, aan onze kansspelwetgeving moeten voldoen. De leeftijdsgrens zou opgehoogd moeten worden of de ongezonde prikkels moeten verwijderd worden, zodat ze voortaan vallen onder ‘normale’ speelhallen.’ Van Rooij vindt dat de Gamestate-filialen zorgvuldig moeten omgaan met apparaten die qua uitstraling en vormgeving lijken op casinospelen, zoals roulette. ‘Is het überhaupt nodig om deze spellen aan kinderen aan te bieden? Zo ja, dan zouden er ook preventieve maatregelen overwogen moeten worden.’ Daar is Feite Hofman van de Stichting Anonieme Gokkers en Omgeving Gokkers Nederland het mee eens. ‘Natuurlijk bestaan er ook gameapparaten op de kermis, maar dit aanbod is tijdelijk. Wanneer het aanbod van permanente gokapparaten toeneemt, kan ook het aantal mensen dat erdoor in de problemen komt toenemen. Dat is zorgelijk.’ Alle Gamestate-vestigingen sluiten, gaat hem wel wat ver. ‘Dit soort entertainment is voor veel mensen niet schadelijk en dat wil je hen ook niet ontnemen. Wel vind ik het belangrijk dat er op een verantwoorde manier mee wordt omgesprongen. In casino’s en automatenhallen worden medewerkers opgeleid om problematisch gedrag te herkennen bij gasten. Het zou goed zijn als dit ook gebeurt bij kinderen die in deze speelhallen komen. Wees je dus bewust en handel daarnaar! Sowieso vind ik het een goed idee om geen kinderen onder de achttien onbegeleid binnen te laten.’