Dat blijkt uit het Peilstationsonderzoek Ouders, uitgevoerd door het Trimbos-instituut. In dit grootschalige onderzoek werden 4536 ouders bevraagd over opvoedstrategieën, regels en zorgen rondom middelengebruik en sociale media.

Bewustzijn over risico’s neemt toe
Het onderzoek laat zien dat ouders steeds bewuster zijn over de risico’s van middelengebruik. Zo blijkt dat 97 procent van de ouders roken of cannabisgebruik als schadelijk voor jongeren ervaren. Ook vapen (met 87 procent) en het drinken van een paar glazen alcohol in het weekend (85 procent) worden door de ondervraagde ouders als steeds vaker risicovol gezien. Dit is een stijging ten opzichte van eerdere jaren.

Ondanks dit bewustzijn maken ouders zich opvallend weinig zorgen over het middelengebruik van hun kinderen. Slechts vijf procent van de ouders zegt zich zorgen te maken over alcohol of tabak, en minder dan vier procent maakt zich druk om drugsgebruik.

Formele afspraken vaak niet gemaakt
Driekwart van de ouders geeft aan dat hun kind geen alcohol of tabak mag gebruiken voordat ze achttien zijn. Toch heeft slechts 33 procent van de ouders een formele NIX18-afspraak gemaakt. Veel ouders denken dat praten voldoende is of dat een formele afspraak juist averechts werkt. Een veelgehoorde misvatting is dat ‘verbieden’ nieuwsgierigheid opwekt of dat ouders weinig invloed hebben op het gedrag van hun kinderen.
Volgens Wilke Heijnen (Projectleider Jeugd) van het Trimbos-instituut zijn deze aannames onjuist: ‘Het gedrag en de regels van ouders hebben meer impact op het drinkgedrag van hun kind dan zij vaak denken. Belangrijk is hoe je de NIX18-afspraak maakt. Een gelijkwaardig gesprek waarin je uitlegt waarom deze regel belangrijk is, werkt beter dan een eenzijdig opgelegde regel.’ Heijnen benadrukt dat de zogenoemde autoritatieve opvoedstijl – een combinatie van warmte, betrokkenheid, en duidelijke grenzen – de meest effectieve aanpak is.

Samen afspraken maken biedt voordelen
Formele afspraken versterken de gewenste norm van niet roken of drinken voor de achttiende verjaardag. Onderzoek toont aan dat kinderen die thuis opgroeien met de NIX18-afspraak later beginnen met drinken en minder vaak drinken dan kinderen zonder zo’n afspraak. ‘Door tijd door te brengen met je kind en samen leuke dingen te doen, creëer je natuurlijke momenten om het gesprek over alcohol en roken aan te gaan,' vertelt Heijnen. Ook geeft zij ouders advies om steun te zoeken bij andere ouders: ‘Het kan helpen om met ouders van vrienden van je kind afspraken op elkaar af te stemmen. Samen kun je strategieën delen en elkaar ondersteunen.’