Coping is niets meer en niets minder dan de manier waarop je met problemen en stress omgaat. Met andere woorden: ben je opgewassen tegen iets (vaak negatiefs) dat op je pad komt? Het is een belangrijk begrip in de psychologie. Zeker voor herstellend verslaafden, want de manier waarop je dealt met zaken bepaalt voor een groot deel of je goed in herstel blijft of terugvalt.
Hoe reageer je als je onverwacht je baan kwijtraakt, je vrouw je verlaat of je kind ernstig ziek blijkt te zijn? En wat is je reactie als de auto het begeeft en er is absoluut geen geld voor een andere? Deze voorbeelden leveren bij het gros van de mensen al behoorlijk wat stress op. Als je een (pril) verslaafde in herstel bent, kunnen dagelijkse problemen in je hoofd uitgroeien tot catastrofes waar je absoluut geen weg mee weet. Om vervolgens terug te vallen tot die copingsmechanismen die je jarenlang hebt gehanteerd: vermijding, je richten op ander zaken en gebruiken. De kans op een terugval is groot. Het goede nieuws is dat het relatief makkelijk is om jezelf een ander (lees: beter) copingsmechanisme aan te leren.
Coping is afgeleid van het Engelse to cope with. Coping is een combinatie van verstandelijke en emotionele reacties op stress of een probleem en het gedrag dat daaruit voortvloeit. Er zijn verschillende strategieën en mechanismen van coping. Mensen wisselen het mechanisme dat ze toepassen af, afhankelijk van de omstandigheden en hun copingstrategie (ook wel copingstijl genoemd), die samenhangt met hun persoonlijkheid.
Bij confrontatie met een (mogelijk) probleem maken mensen twee beoordelingen. De eerste is een inschatting van de situatie (de primaire beoordeling: ‘wat is er aan de hand?’), de tweede is een inschatting van de beste oplossing (de secundaire beoordeling: ‘wat ga ik ermee doen?’).
Hoe iemand reageert op een stressvolle situatie wordt dus niet of nauwelijks bepaald door de aard van het probleem, maar veel meer door iemands copingsstrategie. Afhankelijk van je copingstrategie kun je kiezen uit verschillende manieren (copingsmechanismen) om een probleem aan te pakken. Een copingstrategie kan in de loop van de tijd veranderen.
Copingstrategieën worden als volgt ingedeeld:
1. Actief aanpakken: het probleem wordt geanalyseerd en opgelost.
2. Sociale steun zoeken: troost en begrip zoeken bij anderen, samen met een ander het probleem oplossen.
3. Vermijden: het probleem wordt ontkend en vermeden.
4. Palliatieve reactie: men richt zich op andere dingen dan het probleem.
5. Depressief reactiepatroon: piekeren, zichzelf de schuld geven, twijfel aan zichzelf.
6. Expressie van emoties: het probleem leidt tot frustratie, spanning en agressie.
7. Geruststellende gedachten en wensdenken: men houdt zich voor dat het probleem vanzelf wel goed komt of dat anderen het nog veel zwaarder hebben.
Actief verslaafden hanteren vaak de laatste vijf copingstrategieën. In feite is gebruiken hetzelfde als copingstrategie nummer drie: het vermijden en ontkennen van problemen. De strategieën ‘actief aanpakken’ en ‘sociale steun zoeken’ worden over het algemeen als het meest effectief opgevat. Dit worden de zogeheten vecht copingstijlen genoemd. De problemen worden actief aangepakt en daarom kun je een oplossing positief beïnvloeden. Steun zoeken bij anderen is daarbij vaak van groot belang. Zoek hulp en bespreek poblemen met familie, vrienden en/of fellows.
Uit onderzoek blijkt dat het toegepaste copingmechanisme in sterke mate bepaalt hoe iemand een probleem ervaart. Zo blijkt dat mensen met een effectieve copingstrategie een hogere pijngrens hebben. Een medische toepassing die hier direct invloed op heeft is het toedienen van pijnstilling: doordat mensen met een effectieve copingstrategie minder snel pijn als onacceptabel ervaren hoeft er minder morfine te worden toegediend bij een operatie.
Het is mogelijk om je jezelf bewust te worden van je eigen copingsmechanismen en die als het nodig is aan te passen. Veel verslaafden in herstel zullen wel moeten!
Tips om je copingstijl te verbeteren:
- Oefen met copingstrategieën een en twee. Dus: probeer het probleem op te lossen en praat erover met anderen.
- Kalm blijven, wat er ook gebeurt (emotie reguleren, heet dat). Leer hoe je jezelf kalm kunt houden. Mediteren, mindfulness, een warm bad en oefeningen kunnen je daarbij helpen. Het visualiseren van een ontspannende plek (bos, zee, bergen) ook.
- Ben trots op het feit dat je ook dit overleefd hebt. Denk na over wat het ergste is dat je kan geburen. Je gaat niet dood van een financiële strop. Relativeer het probleem.
- Ontwikkel inzicht. Hoe is het probleem ontstaan? Lag het aan jou? Waren er andere mensen bij betrokken? Zijn de problemen de volgende keer te vermijden?
- Behoud je gevoel voor humor. Grappen kunnen zeer ernstige zaken relativeren als je er - met anderen - om kunt lachen.
- Ben realistisch, niet dramatisch. Een hulpmiddel hierbij kan zijn is om op een stuk papier de meest negatieve gevolgen en de positiefste gevolgen tegenover elkaar te zetten. Bijvoorbeeld als je werkeloos bent geworden: Ik zit de rest van mijn leven thuis zonder baan. Of: mijn volgende baan maakt me miljonair. Wij zijn gewend om ons te concentreren op het worst case scenario. Een casus ergens in het midden zal echter de meest waarschijnlijke zijn: Ik ga op zoek naar een andere baan. Het kan een tijdje duren, maar uiteindelijk zal ik iets vinden waar ik blij mee zal zijn.
- Zoek geen zondebok. Niet in de persoon van jezelf maar ook niet in anderen.
LEES MEER...